» » » اختلال سوماتیک سمپتوم

اختلال سوماتیک سمپتوم

یکی از اختلالات این گروه، اختلال سوماتیک سمپتوم (Somatic Symptom Disorder) است. همانطور که قبلا گفتیم، سوماتیک سمپتوم یعنی سمپتوم بدنی افراد مبتلا به اختلال سوماتیک سمپتوم معمولا درباره سلامت خود به شدت نگران هستند، می گویند که از سمپتوم های سوماتیک رنج می برند، و معمولا باور دارند که به یک بیماری مبتلا شده اند ولی پزشکان عمدا نمی خواهند آنها را مبتلا به آن بیماری اعلام (دیاگنوز) کنند.

این نگرانی ها معمولا به سمپتوم های افسردگی منجر می شوند. بسیاری از این افراد بی دلیل مورد عمل جراحی قرار می گیرند یا بدون هیچ گونه ضرورتی مراحل معاینات مختلف را طی می کنند. این افراد  حرف پزشکان و اطرافیان را

پرستان و اطرافیان را که می گویند هیچگونه مشکل پزشکی وجود ندارد یا اگر مشکلی هم وجود داشته باشد چندان مهم نیست، باور نمی کنند، و به رفتن از این دکتر به آن دکتر ادامه می دهند.


در اختلال سوماتیک سمپتوم با اسپسیفایر درد غالب، فرد می گوید که درد شدید احساس می کند، اما این درد چند ویژگی دارد: 

(۱) به نظر می رسد که اساس فیزیولوژیک یا نورولوژیک ندارد؛ 

(۲) به نظر می رسد بسیار شدیدتر از دردی است که از یک عارضه فیزیکی خاص انتظار می رود؛ 

(3) مدتها بعد از برطرف شدن یک آسیب فیزیکی ادامه می یابد. مثل اختلال تبدیلی، افراد از عوارض فیزیکی مختلف و متعدد شکایت دارند، به پزشکان مختلف مراجعه می کنند، و ممکن است به سومصرف مواد یا داروها روی بیاورند.

درد مزمن نسبتا عمومیت دارد و حدود ۳۰ درصد مردم آمریکا را در بر می گیرد. در یک مطالعه معلوم شد که سمپتوم های سوماتیک موارد زیر را شامل می شوند کمردرد (30 درصد)، درد مفاصل (25 درصد)، دست و پا درد (20درصد)، سر درد (19 درصد)، ورم معده با سایر اعضای بدن (11 درصد)، درد معده یا دل درد (11 درصد)، و درد قفسه سینه (5 درصد).
در زنان، افراد متعلق به طبقات اجتماعی - فرهنگی پایین، سیاهپوستان و آمریکای لاتینی ها این دردها بیشتر مشاهده می شود. در خردسالان و کودکان، معمولا دردهای فیزیکی بدون توجیه در شکم، سر، و دستها و پاها گزارش داده میشود.
چون عوامل پسیکولوژیک می توانند در تشدید درد نقش داشته باشند، گاهی به آسانی نمی توان گفت که درد چه زمانی "مفرط" است یا بیش از حد ادامه می یابد. بسیاری از بیماران، وقتی می بینند پزشکان شدت درد آنها را زیر سوال میبرند ناراحت و خشمگین می شوند و این موضوع قابل درک است. جدول زیر معیارهای 5-DSM برای اختلال سوماتیک سمپتوم را نشان میدهد.

معیارهای 5-DSM برای اختلال سوماتیک سمپتوم

A . یک یا چند سمپتوم سوماتیک که به شدت ناراحت کننده هستند و ایا زندگی روزمره را به شدت مختل می سازند.
B . افکار، احساسات، و رفتارهای افراطی در رابطه با این سمپتوم های سوماتیک با نگرانی های مرتبط با سلامت، که با حداقل یکی از موارد زیر نشان داده میشود .

(۱) افکار دایمی درباره میزان خطرناک بودن سمپتوم ها و تناسب نداشتن شدت نگرانی با شدت سمپتومها.
(۲) اضطراب شدید و دایمی درباره سلامت خود یا درباره سمپتومها.
(۳) زمان و انرژی زیادی که فرد وقف نگرانی خود درباره سلامت یا درباره این سمپتوم ها می کند.

C . هرچند ممکن است هیچیک از این سمپتوم ها به طور دایمی حضور نداشته باشد، نگرانی فرد از حضور یک یا چند سمپتوم (صرف نظر از نوع سمپتوم)، دائمی است (معمولا بیشتر از ۶ ماه).

اسپسیفایر
به همراه درد غالب (که قبلا اختلال درد نام داشت. این طبقه بندی برای افرادی در نظر گرفته شده است که بیشتر از همه (عمدتأ و غالبا، predominantly)، از درد شکایت دارند و در عین حال، معیارهای B و C در این طبقه تشخیصی را نیز نشان میدهند.

اسپسیفایر
دایمی: مشخصه اصلی دوره دایمی عبارت است از سمپتوم های شدید، نابسامانی (نقص شديد، و مدت طولانی (بیشتر از ۶ ماه).

اسپسیفایر
خفيف: فقط یکی از سمپتوم های معیار B حضور دارد
متوسط: دو یا چند سمپتوم معیار B حضور دارند
شدید: دو یا چند سمپتوم معیار B حضور دارند، و علاوه بر آن، تعداد زیادی درد سوماتیک (یا فقط یک درد سوماتیک اما بسیار شدید) حضور دارند.


شیوع اختلال سوماتیک سمپتوم
به گزارش 5-DSM نرخ شیوع اختلال سوماتیک سمپتوم مشخص نیست اما در جامعه عادی ممکن است بین 50 تا 70 باشد. زنان معمولا بیشتر از مردان مبتلا می شوند و در نتیجه، نرخ شیوع این اختلال ممکن است در زنان بیشتر باشد.

نمونه اول کیس روانشناسی اختلال سوماتیک سمپتوم:

شريل ۳۸ ساله و مطلقه، یک زن آمریکایی ایتالیایی تبار است. او بدون آنکه حمایت چندانی از دوستان و خویشاوندان خود دریافت کند، دختر ۱۰ ساله اش، ملانی، را بزرگ می کرد.
شریل از سرگیجه رنج می برد و سابقه گردن درد و سایر ناراحتی های جسمی مبهم داشت. او چندین بار با مردانی نامزد شده بود که با او بدرفتاری می کردند، و همچنین، هنوز عزادار مادرش بود.
شریل و ملانی، با ذکر جزئیات بسیار کامل، توضیح دادند که ملانی چه کارهایی برای تسکین درد مادرش یاد گرفته است، مثلا، مالیدن یا مشت و مال دادن کمر و پشت شريل، یا انجام دادن خرید خواروبار، وقتی که مادرش در داخل فروشگاه ناگهان احساس سرگیجه می کند.


نمونه دوم کیس روانشناسی اختلال سوماتیک سمپتوم:

شیلا از ۱۷ سالگی دچار معده درد و شکم درد می شد و پزشکان چند بار مجبور شدند او را تحت عمل جراحی اکتشافی قرار دهند تا علت دردها را پیدا کنند، اما هیچ نتیجه ای عاید نشد.
او چند بار حامله شد اما هر بار شدیدا به تهوع، استفراغ، و دل درد دچار می شد. سرانجام نیز، به علت رحم معکوس ( retroverted uterus) مجبور شد هیسترکتومی کند، شیلا از حدود ۴۰ سالگی به بعد بارها سرگیجه می گرفت و چند بار نیز از حال رفته بود.
پزشکان گفته بودند که ممکن است MS یا تومور مغزی داشته باشد. شیلا به علت ضعف، بینایی مبهم، و مشکل در ادرار کردن، مجبور بود مدت ها در بستر خود محبوس بماند. در ۴۳ سالگی، به این دلیل که معده اش نفخ می کرد و نمی توانست بسیاری از انواع خوراکی ها را تحمل کند، به شدت وحشت زده شد که مبادا فتق حجابی (hiatal hernia) داشته باشد. همچنین، به منظور چک آپ کامل سیستم نورولوژیک دستگاه عصبی)، فشار خون، و کلیه ها چندین بار بستری شده بود، اما هیچیک از این معاینات نتوانستند هیچگونه بیماری کشف کنند.


هیستری(hysteria)
اختلالی که در بالا توضیح دادیم تا کنون چهار اسم مختلف به خود دیده است. (hysteria هیستری) حدود ۲۰۰۰ سال قبل توسط یونانیان اختراع شد. هیستریا در لغت به معنای رحم سرگردان است زیرا یونانیان فکر می کردند رحم زنان خشک و در نتیجه، سبک می شود، و سبک شدن آن باعث می شود از جای خود حرکت کرده و در بدن سرگردان شود، سمپتومهای فرد نيز در اثر حرکت بی هدف این رحم سرگردان به وجود می آیند. رحم سرگردان باعث درد جسمی می شد تنگی نفس یا قطعی نفس می آورد، با گلو را مسدود می کرد. این اصطلاح باستانی تا نیمه قرن بیستم مورد استفاده قرار می گرفت، تا این که روانشناسان برای آن یک نام جدید اختراع کردند و تعریف پیشرفته تری از آن ارائه دادند..


سندروم بریکه (briquette syndrome)
به افتخار پزشک فرانسوی، پل بریکه، که اولین بار این اختلال را با ارايه چند سمپتوم کلاسیک توصیف کرد، نامگذاری شده است. برای دیاگنوز شدن این اختلال ۶۰ سمپتوم ارایه شده بود و بیمار می بایست ۲۵ سپتوم میداشت تا برای دیاگنوز شدن این اختلال واجد الشرایط باشد.
درمانگر باید اطمینان حاصل می کرد که هیچ یک از این ۲۵ سمپتوم علت جسمی ندارند. این فهرست شامل سمپتوم های سودونورولوژیک (شبه - نورولوژیک)، مثل نابینایی و آفونیای موقت بود، اما سمپتوم های هیجانی مثل افسردگی، حملات اضطراب، و توهم ها نیز در آن گنجانده شده بودند.


تاریخ : 11.10.48
نویسنده : سپیده آجرلو
نظرات : 0
بازدیدها : 6 639

بازدید کننده گرامی ، شما به عضویت سایت در نیامده اید.
پیشنهاد می کنیم در سایت ثبت نام کنید و یا وارد سایت شوید.